Je verhaal herschrijven na aanleiding van waardevolle feedback, kan soms heel veel energie geven maar vaak ook leiden tot frustratie. Je verhaal herschrijven of je verhaal aanpassen, is voor veel auteurs een slopend en demotiverend karwei. Voor je gevoel heeft het inmiddels allemaal wel lang genoeg geduurd en mag het wel een keer klaar zijn. Dat is in elk geval hoe ik het ervaar. Ik heb echt haat aan herschrijven.
Inmiddels ben ik al maanden bezig met mijn verhaal aan te passen en hoewel ik van mening ben dat het de kwaliteit ten goede komt, heb ik echt een hekel aan dit proces. Nu rest natuurlijk de hamvraag: Hoe ga je hier mee om en waar moet je op letten bij het herschrijven?
Feedback
Voordat je gaat herschrijven moet je natuurlijk wel weten waarom je het aanpast. Vaak is dat na aanleiding van feedback die je bij iemand hebt opgevraagd. Ikzelf stuurde mijn verhaal vlak voor de kerst naar een aantal grote uitgevers. Ik kreeg allemaal afwijzingen, maar er was één redacteur die me liet weten toch wel erg gegrepen te zijn door het verhaal. Ook was hij gefascineerd door mijn hoofdpersoon en hij had mijn manuscript bij de rest van de redactie voorgelegd. Helaas werd uiteindelijk besloten om er toch niks mee te doen, want qua vorm en stijl paste het verhaal niet bij hun fonds.
Dat een uitgever een dergelijke e-mail stuurt, is erg uitzonderlijk. Meestal geven ze 0 feedback en moet je het doen met een standaard afwijzing. Ik besloot om de stoute schoenen aan te trekken en de redacteur te vragen wat hij bedoelde met stijl en vorm. Wat moest ik doen om het verhaal aantrekkelijk voor deze uitgever te maken?
Daarop kreeg ik een antwoord en met die feedback (die je normaliter dus nooit krijgt) ging ik naar een schrijfcoach, die me vervolgens wat uitgebreider advies gaf over de eerste twintig pagina’s van mijn verhaal, want daar zat het grootste probleem. Het verhaal kwam volgend hen namelijk nogal traag op gang. Toch was dat niet de enige reden dat ik slechts de eerste twintig pagina’s liet nalezen. De prijzen van schrijfcoach zijn niet mals, dus mijn hele manuscript na laten lezen vond ik gewoonweg te duur.
Analyse
Om toch meer inzicht te krijgen in de zwakke schakels van mijn verhaal, schafte ik een paar boeken aan van die ene uitgeverij. Puur ter vergelijking. Hoe bouwden deze auteurs hun verhaal op? Waar begon hun verhaal mee? En hoe nam de schrijver me mee naar het einde? Ook aan deze analyse heb ik erg veel gehad. Daar waar ik eerst een onzichtbare alwetende verteller had, realiseerde ik me dat het verhaal dynamischer kon worden wanneer ik ervoor zou kiezen om juist wat meer mee te kijken over de schouder van mijn hoofdpersoon. Sterker nog, ik wilde meekijken over de schouder van verschillende personages.
Haat aan herschrijven
In eerste instantie kreeg ik energie van al deze bevindingen en feedback. Ik wist dat als ik in staat was om het succesvol te herschrijven, ik een grote kans maakte om gepubliceerd te worden door een grote uitgever. Daar ga je natuurlijk voor.
Maar het vertelperspectief van een verhaal veranderen, kost veel tijd. Daarbij moet je je ook goed realiseren dat sommige informatie daardoor ineens wegvalt. Daar waar de alleswetende verteller wist wat personage A dacht, maar je ook liet weten wat de onuitgesproken plannen waren van persoon B, keek ik nu alleen maar over de schouder van A mee, en had ik geen idee wat B van plan was terwijl die informatie cruciaal is. Hoe los je dit op?
Het herschrijven werd daardoor een behoorlijke tijdrovende puzzel en ik merkte dat het me uitputte. Het verhaal kwam me de strot uit en ik had geen zin meer om er nog aan te werken.
De laatste loodjes wegen het zwaarst
Helaas geldt deze uitspraak ook voor auteurs. Toch is het belangrijk om niet op te geven. Sommige mensen schrijven ‘leg het even weg en laat het een tijdje rusten tot je er wel de energie voor hebt’.
Ik zelf heb gemerkt dat een schrijfritme me het beste door deze periode heen helpt. Ik heb me er inmiddels bij neergelegd dat ik waarschijnlijk nog wel de hele zomer bezig ben met dit karwei en dat het niet met een weekje gedaan is. Het is een marathon, geen sprintwedstrijd. Ik moet dus een manier vinden om dit langer vol te kunnen houden.
Ik heb daarom steevast minimaal twee uurtjes per dag ingepland om aan mijn boek te werken. Ikzelf werk van 8.00 tot 17.00 uur, dus ik houd alleen de avonden over. Gelukkig werk ik voornamelijk vanuit huis en heb dus geen reistijd. Omdat ik meestal best moe ben na zo’n werkdag, doe ik om 17.00 uur steevast een powernap van een half uurtje en ga daarna mijn zoontje halen van de opvang. Dan heb ik weer wat energie voor in de avond en dat werkt voor mij heel goed. Wanneer de kleine man op bed ligt, kan ik beginnen met herschrijven, tot een uur of 22:00 want daarna ga ik naar bed. Een goede nachtrust, maar ook goede voeding, zijn immers cruciaal voor je prestaties.
A walk a day, keeps the writersblock away
Ik schreef het al eens eerder in een vorig blog, maar ik wandel ook elke dag een uur. Voordat ik de deur uitloop, bedenk ik me over welk probleem ik wil nadenken tijdens dit uur. Hoe geef ik mijn lezer alsnog de informatie die door het wisselen van vertelperspectief verloren is gegaan? Of hoe laat ik mijn personage reageren op die ene gebeurtenis? Vind ik zijn huidige reactie eigenlijk wel bij hem passen? Reageert ‘ie niet te sentimenteel voor het feit dat ik hem juist als een nuchtere Zeeuw portreteer? Dat soort vraagstukken neem ik mee, en ik kom bijna ALTIJD met een oplossing thuis. Ook dat geeft energie, want daarna wil ik graag mijn oplossing uitwerken.
Door me dus te realiseren dat het allemaal tijd nodig heeft, de tijd ervoor nemen, en steevast elke dag een problematisch stukje verhaal onder de loep te nemen en uit te werken, worstel ik me dus door dit proces heen. Dit is natuurlijk hoe het voor mij persoonlijk werkt en ik begrijp dat ieder mens anders is. Zo las ik ooit eens dat Dan Brown steevast om 4 uur opstaat om te werken aan zijn boeken, terwijl weer een ander gebaat is met een ander ritueel. Hoe dan ook, geef er jou draai aan en geef niet op.